THAM LUẬN Tiếp cận phương pháp giáo dục STEAM trong giáo dục mầm non tại trường mầm non Phú Thượng!

Lời đầu tiên, cho phép tôi  được kính gửi tới các đồng chí lời chào và những lời chúc tốt đẹp nhất, chúc hội nghị hôm nay thành công tốt đẹp. Tôi xin phép được tham luận về nội dung “Tiếp cận phương pháp giáo dục STEAM trong giáo dục mầm non tại trường mầm non Phú Thượng”

Kính thưa quý vị!

Giáo dục STEAM đã bắt đầu trong vài năm qua và đang tiến lên như một phương thức tiếp cận giáo dục mới nhằm đáp ứng nhu cầu của một nền kinh tế thế kỷ 21. STEAM cho trẻ mầm non tận dụng lợi ích của STEM, thông qua nghệ thuật, đưa STEM lên một tầm cao mới: Cho phép ngay cả trẻ lứa tuổi mầm non cũng có thể tiếp cận và phát triển toàn diện.

Mô hình giáo dục STEM là quá trình tích hợp kiến thức giữa các môn khoa học, kỹ thuật, toán học, công nghệ, qua đó xây dựng cho học sinh các kỹ năng được kết hợp hài hòa từ kiến thức của các bộ môn nói trên để sử dụng khi làm việc trong thế giới công nghệ ngày nay.

Đồng thời STEM trang bị cho người học những kỹ năng về tư duy phản biện và giải quyết vấn đề; kỹ năng làm việc theo nhóm; khả năng tư duy chiến lược và định hướng mục tiêu; kỹ năng quản lý thời gian, nhằm chuẩn bị cho học sinh những tri thức thiết yếu nhất của thế kỉ 21, những kỹ năng có thể giúp tăng đáng kể ưu thế cạnh tranh của lao động ở mỗi quốc gia.

STEAM là sự kết hợp giữa STEM và Art (Nghệ thuật sáng tạo)

Con đường tới STEAM vô cùng thú vị. Quan sát một đứa trẻ khi được trải nghiệm thực làm cùng STEAM sẽ thấy chúng tập trung, say sưa, trí tưởng tượng được sáng tỏ, trí tò mò được thỏa mãn và hơn hết tình yêu, niềm đam mê với khoa học và công nghệ được nảy sinh.

Từ năm học 2018- 2019 đến nay, được sự ủng hộ và tạo điều kiện của phòng GD&ĐT quận Tây Hồ, trường mầm non Phú Thượng đã được cử 15 lượt cán bộ, giáo viên tham gia 3 khóa tập huấn về phương pháp STEAM trong giáo dục mầm non với chuyên gia Singapore do Sở GD&ĐT tổ chức, được cử cán bộ tham gia 02 hội thảo và được tham gia đầy đủ các khóa bồi dưỡng về phương pháp giáo dục STEAM do phòng GD&ĐT quận tổ chức.  May mắn được tiếp cận với phương pháp STEAM từ những ngày đầu tiên, nhà trường đã ngay lập tức lập kế hoạch để từng bước tiếp cận STEAM trong hoạt động của trẻ tại trường.

Với thuận lợi: Nhà trường rộng rãi, thoáng mát, được trang bị đầy đủ cơ sở vật chất. Số lượng học sinh không quá đông, tạo điều kiện tốt cho giáo viên có thể quan tâm đến từng đối tượng trẻ. Đội ngũ giáo viên trẻ, tương đối nhiệt tình trong công tác. Ngay từ năm học 2018- 2019, nhà trường đã tổ chức tiếp cận phương pháp giáo dục STEAM tại 03 lớp mẫu giáo bé- nhỡ- lớn với các giáo viên chủ nhiệm là những người được trực tiếp tham gia lớp tập huấn đầu tiên của sở.

Năm học đầu tiên, việc tiếp cận phương pháp STEAM của chúng tôi dừng lại ở việc xây dưng môi trường học STEAM tại 3 lớp điểm, xây dựng và thực hành các dự án mà chúng tôi đã được học và thực hành tại khóa bồi dưỡng, tổ chức kiến tập đến các lớp trong nhà trường. Quả thực, trong quá trình thực hiện năm đầu tiên, chúng tôi nhận ra rằng, khái niệm về giáo dục STEAM của chúng tôi vẫn đang bị phổ thông hóa. Các nội dung, dự án đưa ra mặc dù rất thú vị nhưng khó để thực hiện đại trà.

Sang năm học thứ 2, sau khi tham gia đào tạo khóa thứ 2, rút kinh nghiệm từ khóa học đầu tiên, sau khi nhận được bộ tài liệu về STEAM, chúng tôi đã tổ chức kiến tập, bồi dưỡng chuyên môn cho 100% giáo viên của nhà trường. Chúng tôi nhận ra rằng, mỗi hoạt động  tại trường mầm non, giáo viên đều có thể biến nó trở thành hoạt động STEAM khi giáo viên là người định hướng, giúp trẻ tự tìm hiểu kiến thức, kỹ năng, tự tìm nguyên vật liệu,tự thiết kế,  tự tạo ra sản phẩm, tự nhận xét và rút kinh nghiệm qua quá trình mà trẻ hoạt động. Nhà trường đã triển khai việc xây dựng môi trường lớp học theo định hướng STEAM tới 100% các lớp.

Trẻ mầm non không học kiến thức hàn lâm, vĩ mô mà trẻ học về tất cả những gì diễn ra xung quanh, ngay trong chính cuộc sống thực. Trẻ học không chỉ để ghi nhớ và trả bài, mà trẻ học nhanh nhất khi điều đó được ứng dụng vào chính cuộc sống hàng ngày. Vì thế, mỗi kiến thức hay kỹ năng sẽ trở nên có nghĩa với trẻ khi bài học đó gắn với việc tạo ra một sản phẩm cụ thể.

Hoạt động đóng vai trong giai đoạn này đối với trẻ mầm non vô cùng quan trong. Trẻ thích là người lớn, nhưng vốn kinh nghiệm sống chưa đủ để trẻ “làm người lớn” thật sự. Như vậy thì người lớn có thể cho trẻ tham gia vào các hoạt động STEAM dưới dạng các trò chơi đóng vai và thông qua đó trẻ cũng sẽ nhập vào những vai mà bản thân trẻ thích, trẻ muốn bản thân được như vậy (Đóng vai nhà khoa học, kỹ sư xây dựng, nhà thám hiểm, …). Giao nhiệm vụ, tạo được hứng thú cho trẻ khám phá sẽ giúp trẻ tiếp nhận kiến thức dễ dàng hơn.

Từ những đặc điểm trên của trẻ, chúng tôi triển khai việc xây dựng môi trường lớp học với nguyên vật liệu mở, phối hợp cùng trẻ và phụ huynh thu thập nguyên vật liệu tái chế, nguyên vật liệu thiên nhiên theo mùa và theo từng giai đoạn. Các hoạt động tiếp cận STEAM được chúng tôi thiết kế và đưa vào hoạt động vui chơi theo chủ đề tại các khối lớp. Các dự án cấp trường được đưa vào các sự kiện lớn, thu hút sự quan tâm và ủng hộ của phụ huynh: dự án Đèn trung thu tổ chức trong tuần lễ trung thu 2019, Dự án Haloween 2019....Và như thế STEAM trong trường mầm non Phú Thương đã trở nên gần gũi và quen thuộc hơn với cả cô, trẻ và phụ huynh.

Đến năm học 2020- 2021, năm thứ 3 chúng tôi được tập huấn và tiếp tục tiếp cận phương pháp này. Với thuận lợi của năm học, dưới sự tạo điều kiện của phòng giáo dục, 100% CB-GV của nhà trường đã được tham gia tập huấn. Điều đó đã giúp chúng tôi dễ dàng hơn rất nhiều khi tiếp cận đại trà phương pháp này. Các dự án lớn đưa vào nhiều hơn, thu hút sự quan tâm của cả phụ huynh và học sinh. Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp nên nhiều dự án và hoạt động tiếp cận STEAM của nhà trường đã phải dừng lại nhường chỗ cho công tác phòng chống dich bệnh. Tuy nhiên trong quá trình đó, nhà trường vẫn tương tác với phụ huynh để tổ chức các hoạt động tiếp cận STEAM tại nhà cho trẻ trong thời gian nghỉ dịch.

Kính thưa quý vị!

Cách tiếp cận dạy học theo phương pháp STEAM chắc chắn không phải là nhiệm vụ dễ dàng nhưng những lợi ích mà STEAM mang lại cho trẻ nhỏ và trường học thì rất lớn. Trường học sẽ không chỉ là nơi để giảng dạy lý thuyết mà ở nơi đó những đứa trẻ được trải nghiệm những kiến thức thực tiễn vừa lớn khôn, trưởng thành, “chơi thông minh và học vui vẻ”.

Trong năm học mới này, trường mầm non Phú Thượng cũng sẽ luôn học tập, đổi mới, tiếp thu những góp ý của phòng giáo dục cũng như của các bạn đồng nghiệp để khắc phục những điểm yếu của nhà trường, tiếp tục quá trình từ tiếp cận đến ứng dụng phương pháp STEAM  có hiệu quả hơn trong tổ chức hoạt đông cho trẻ tại trường mầm non!

Lời cuối cùng, cho phép tôi được gửi lời cảm ơn tới sự quan tâm tạo điều kiện của các đồng chí lãnh đạo quận, các đồng chí lãnh đạo và chuyên viên phòng giáo dục quận Tây Hồ đã luôn quan tâm, tạo điều kiện, góp ý và động viên nhà trường vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn!

 Xin trân trọng cảm ơn quý vị đã chú ý lắng nghe, xin được chúc hội nghị thành công tốt đẹp!